Wat doet de lage rente met pensioen?

Afgelopen jaar is de rente hard gedaald en deze lage rente heeft consequenties voor uw pensioenregeling. Wij hebben een paar aandachtspunten voor u op een rijtje gezet.

Afgelopen jaar is de rente hard gedaald. De grafiek toont de 30-jaars-rente. In oktober 2018 stond deze rente nog op 1,6%; eind augustus 2019 was deze rente gedaald naar 0,1%. Dat is een daling van 1,5 %-punt. Voor rentes met andere looptijden hebben we een vergelijkbare daling gezien. De lage rente heeft consequenties voor uw pensioenregeling.

In een apart artikel gaan we dieper in op de effecten die de lage rente heeft op de waardering van pensioen in de jaarrekening van een onderneming (IFRS en US-GAAP).

 

De grafiek toont de 30-jaars-rente.

Kostenstijging. Verzekeraars zullen de lage rente doorberekenen in hun tarieven. Bij een contractverlenging zal een werkgever geconfronteerd worden met aanzienlijke kostenstijgingen. Vanwege de grote kostenstijging zal de vraag opkomen of verlenging van een verzekeringscontract gewenst is. Mogelijk is een andere uitvoeringsvorm of een ander type pensioenregeling een goed alternatief.

Ook bij DC-regelingen kan sprake zijn van een kostenstijging omdat de verzekeraars hogere tarieven voor het nabestaandenpensioen zullen hanteren.

Sommige pensioenfondsen berekenen de lage rente direct door in de pensioenpremie. Ook zijn er ondernemingen die een bijstorting moeten doen als de dekkingsgraad van het fonds door de lage rente te laag wordt. De lage rente zal overigens niet in alle gevallen direct resulteren in hogere premies aan pensioenfondsen. Veel pensioenfondsen hanteren een premie die gebaseerd is op een verwacht rendement. Ook zijn er veel CDC-regelingen waar de premie voor een langere periode is vastgelegd op een vast niveau.

In vrijwel alle gevallen zal de lage rente resulteren in een minder hoge pensioenuitkomst.

Medewerkerstevredenheid. In vrijwel alle gevallen zal de lage rente resulteren in een minder hoge pensioenuitkomst. Indexatie en winstdeling zal minder snel aan de orde zijn. En bij DC-regelingen zal een deelnemer bij pensionering minder pensioen kunnen aankopen. Dit zal een negatief effect hebben op het moraal van medewerkers. Dit geldt vooral bij oudere medewerkers. Bij jongere medewerkers zal de lage rente minder negatief effect hebben op het moraal. Jongeren hebben vooral voordeel in de lagere hypotheeklasten terwijl zij zich nog weinig druk maken om pensioen.

Aandachtspunten voor de HR-manager:

1. Start tijdig met een eventuele contractverlenging van uw pensioenregeling. Hierdoor heeft u voldoende tijd om ook eventuele alternatieven te onderzoeken naast voortzetting van de pensioenregeling met een grote pensioenkostenstijging.
2. Bespreek de stijging van de pensioenkosten met de ondernemingsraad en met vakbonden. Het is geen automatisme dat kostenstijgingen volledig voor rekening komen van de werkgever.
3. De combinatie met het pensioenakkoord biedt kansen.
   • Vooruitlopend op het pensioenakkoord heeft de minister aangekondigd dat de ondergrens voor dekkingsgraden van pensioenfondsen wordt verlaagd. Hierdoor hoeven pensioenfondsen minder te gaan korten. Realiseer je dat dit ook betekent dat ondernemingen minder hoeven bij te storten om zo’n korting te voorkomen.
   • De lage rente kan een aanleiding zijn om een DC-regeling aan te passen naar een staffel die gebaseerd is op een lagere rente (1%, 1,5% of 2%). Zo’n overgang naar een lage rente resulteert in een vlakker premieverloop over de verschillende leeftijden. Zo’n vlakkere staffel ligt meer in de buurt van een vast premiepercentage. Hierdoor kunnen er in de toekomst minder compensatielasten nodig zijn als een onderneming gedwongen wordt over te stappen naar zo’n vast premiepercentage (bij afschaffing doorsneesystematiek).